بارنامه چیست؟ تعریف، انواع، قوانین
کلمه بارنامه (BOL) از کلمه انگلیسی Bill of Lading گرفته شده و به معنای سند صادر شده توسط شرکت حمل و نقل است. این سند نوعی تاییدیه در خصوص تحویل کالا برای ارسال به مقصد مشخص می باشد.
شکل1: بارنامه (BOL)
تعریف کلی
بارنامه یک سند یا اوراق بهادار است که توسط یک شرکت حمل و نقل صادر می شود. این سند حاوی اطلاعاتی مانند مشخصات محصول، نام و آدرس گیرنده و فرستنده محصول، مبلغ کرایه، تعداد کالا و وزن آن است. این سند به حامل تحویل داده می شود و عموماً برای حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی استفاده می شود.
انواع بارنامه
شکل2: انواع BOL
-
حمل با کامیون
بارنامه حمل و نقل کامیون نیز به دو دسته حمل بار برای جابجایی داخلی و حمل و نقل بین المللی کامیون تقسیم می شود. حمل بار برای جابجایی در داخل کشور بارنامه ای است که توسط دولت چاپ می شود. در واقع سندی است که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در اختیار شرکت ها و موسسات حمل و نقل قرار می دهد. به طور کلی بارنامه مسیرهای داخلی دارای نسخه های زیر است:
- فقط برای گیرنده کالا و با مهر
- ویژه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای
- انحصاری برای راننده
- برای ارسال کننده کالا
- ویژه شرکت یا موسسه حمل و نقل
- رسید پستی
در بارنامه داخلی اطلاعاتی از قبیل شماره سند، اطلاعات فرستنده و گیرنده، اطلاعات راننده، اطلاعات وسیله نقلیه، اطلاعات محموله، اطلاعات مالی مانند مبلغ کل کرایه و … آورده شده و در نهایت مهر و موم و امضا می شود. . باید توسط شرکت حمل و نقل، راننده و گیرنده کالا امضا شود.
بارنامه بین المللی حمل بار کامیونی همانند بارنامه داخلی است و تنها تفاوت این دو در صادرات کالای مورد نظر به خارج از کشور است.
-
حمل با کشتی
بارنامه حمل و نقل سندی است که توسط شرکت حمل و نقل یا نماینده آن برای دریافت کالا و تعیین هزینه حمل صادر می شود. در این سند کلیه اطلاعات محموله توسط ملوان کشتی امضا شده است.
-
حمل با هواپیما
بارنامه هوایی یک رسید برای صاحب کالا است و در ازای آن صاحب کالا می تواند کالای خود را در مقصد از ایرلاین مورد نظر تحویل بگیرد. لازم به ذکر است که این سند نمی تواند برای تجارت یا به عنوان سند مالکیت کالا مورد استفاده قرار گیرد.
-
سایر بارنامه ها
قطار
حمل سراسری
حمل مرکب
دلایل نیاز به صدور بارنامه
صدور این سند در واقع یک قرارداد بین فرستنده و حامل است. به نوعی می توان گفت که این سند ماهیت قبض کالایی دارد و تضمینی برای تحویل کالا به گیرنده است. از طریق صدور بارنامه، طرفین نمی توانند مطالب مندرج در سند را مطالبه کنند.
بنابراین بارنامه می تواند به عنوان سند مالکیت، سند قابل معامله و همچنین سند بدون قید و شرط تلقی شود. آنها فقط شامل شرایطی در سند هستند که برای هر دو طرف قابل قبول است. بنابراین از طریق بارنامه می توان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد.
قوانین
در زمینه صدور بارنامه لازم است صادرکنندگان، فرستنده ها، گیرندگان و رانندگان یک سری قوانین و مقررات را رعایت کنند. از جمله این مقررات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
قوانین مخصوص بارنامه برای صادرکنندگان
- طبق قانون، صادرکنندگان باید مندرجات سند به ویژه هزینه حمل را مطابق قرارداد حمل و نقل تنظیم و تکمیل کنند.
- باید از مبدأ قانونی شرکت به سایر نقاط کشور صادر شود.
- برای بارهای ترافیکی و صدور اسناد برای آنها، باید پاسپورت بگیرید.
- باید تحت پوشش بیمه مسئولیت حمل و نقل صادر شود.
-
قوانین بارنامه برای فرستندگان
- مشخصات محموله و همچنین آدرس محل بارگیری باید به طور دقیق اعلام شود.
- مشخصات گیرنده کالا و آدرس محل تخلیه باید به درستی ارائه شود.
- تمامی مشخصات محصول از قبیل کمیت، ارتفاع، وزن، عرض، طول، نوع بسته بندی و … مشخص شود.
- به منظور جلوگیری از تلفات احتمالی، ناوگان باید به موقع بارگیری و اعزام شود.
-
قوانین بارنامه در خصوص گیرندگان
- برای پیشگیری از پرداخت حق توقف بایستی ناوگان به موقع تخلیه شود.
- تمامی مبلغ کرایه آورده شده در سند باید پرداخت گردد.
-
قوانین بارنامه در خصوص رانندگان
- برای دریافت کرایه حمل در مقصد، باید سند را نگهداری کنند.
- به منظور بارگیری بار باید به موقع حضور داشته باشند.
- بعد از بارگیری باید به قصد رساندن کالا به مقصد حرکت کنند.
- از محموله بارگیری تا زمان تخلیه به خوبی محافظت نمایند.
- در زمان تخلیه بار در مقصد باربری حضور داشته باشند.
مشخصات
به طور کلی یک بارنامه معتبر باید دارای ویژگی های زیر باشد:
- صدور این سند باید در نسخه کامل انجام شود. ضمناً جهت جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی کلیه نسخه ها در اختیار بانک قرار می گیرد.
- سند نباید هیچ شرطی داشته باشد.
- این سند باید بارگیری کالا را در وسیله نقلیه نشان دهد.
- صدور سند معمولاً به صورت حواله کردی انجام می شود.
- در سند باید نحوه پرداخت اجاره بها مشخص شود. البته لازم به ذکر است که این پرداخت اغلب به صورت پیش کرایه یا پس از کرایه است که البته نوع آن بر اساس قرارداد حمل و توافق طرفین در بارنامه درج شود.
- در صورت استفاده از اعتبار اسنادی، تاریخ صدور سند و سایر اسناد حمل باید بعد از تاریخ گشایش و ابلاغ اعتبار یا تاریخ ثبت سفارش باشد.
در صورت هرگونه سوال و نظر با مجموعه نگار صنعت ماهان تماس حاصل فرمایید.