3 نوع اصلی گواهی مبدا در ایران کدامند؟
گواهی مبدا Certificate of origin را می‌توان سندی دانست که اتاق بازرگانی هر کشور برای کالاهای صادراتی صادر می‌کند. این گواهی برای هر اقلام صادراتی به صورت جداگانه تهیه می‌شود. به نوعی می‌توان گفت که این گواهی نشان دهنده و مشخص کننده محل ساخت محصول مربوطه است. این سند برای ترخیص کالا از گمرک لازم است.
تاریخچه
سال هاست که برای کالاهای صادراتی گواهی مبدا صادر می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که از سال 1923 به دنبال تشکیل کنوانسیون بین المللی ژنو، همراه با تصویب سایر اسناد صادراتی، با تدوین مقرراتی برای تسهیل در تشریفات گمرکی مورد استفاده قرار گرفت.
از این تاریخ، دولت ها شروع به تشکیل سازمان های مناسبی برای صدور این سند در قلمرو ملی تحت حاکمیت خود کردند.
نقش گواهی مبدأ در ترخیص کالا
گواهی مبدا برای خریداران و متقاضیان بسیار مهم است. زیرا بسیاری از هویت و مشخصات محصول در آن گنجانده شده است. علاوه بر این موارد یکی از مهم ترین اسنادی است که سازنده یا فروشنده کالا طبق توافقی که انجام داده برای گیرنده یا خریدار کالا ارسال کرده است تا بتواند به راحتی کالا و کالای خود را ترخیص کند.
در این قسمت از مقاله توجه شما را به این نکته جلب می‌کنم که شرکت نگار صنعت ماهان با سابقه درخشان در اخذ مجوزهای لازم برای ترخیص کالا به راحتی می‌تواند گواهی مبدا را در اختیار شما قرار دهد. شما عزیزان می‌توانید برای استعلام گواهی مبدا و صدور آن از کمک کارشناسان ما در شرکت نگار صنعت ماهان بهره مند شوید.
تشخیص لزوم صدور گواهی مبدأ
بر خلاف افکار عمومی، تشخیص صدور یا عدم صدور گواهی مبدأ برای کالاهای صادراتی بر عهده اتاق بازرگانی نیست. این کار باید توسط واردکننده کالا انجام شود. و با توجه به نوع کالا و شرایط، نیاز یا عدم وجود این گواهی را مشخص کنید.
مندرجات موجود در گواهی مبدأ
اگرچه ممکن است برخی از اقلام در گواهی مبدا هر محصول متفاوت باشد. اما به طور کلی اطلاعات زیر در گواهی ذکر شده است:
1. اطلاعات کامل صادرکننده از قبیل نام، آدرس و تلفن
2. اطلاعات کامل واردکننده شامل نام، آدرس و تلفن
3. نام بندر مبدا و مقصد و همچنین نوع حمل و نقل از قبیل دریایی، زمینی، ریلی یا هوایی.
4. مهر تایید اتاق بازرگانی صادرکننده
5. شماره ردیف کالا
6. ذکر مشخصات خاص کالاها و بسته ها
7. تعداد و نوع بسته ها به همراه شرح ماهیت و مشخصات هر بسته
8. شماره تعرفه مشخص کننده کالای مورد نظر در کشور صادرکننده
9. وزن ناخالص کل بار
10. شماره فاکتور و تاریخ صدور
11. مهر و امضای اتاق بازرگانی کشور مبدا
12. مهر و امضای شرکت صادرکننده
علاوه بر موارد ذکر شده، شماره سریال، شماره گواهی یا شماره مرجع نیز در بالای صفحه و سمت راست درج شده است. این کادر اتاق بازرگانی کشور صادرکننده را مشخص کرده و مهر این اتاق بر روی آن درج شده است.
اهمیت گواهی مبدا از دیدگاه خریدار
از آنجایی که خریدار از نظر واردات و صادرات با فروشنده فاصله زیادی دارد، گواهی مبدأ می‌تواند خیال او را از بابت کیفیت و اعتبار کالای مورد نظر راحت کند. زیرا این سند به نوعی اعتبار محل ساخت کالا را مشخص می‌کند.
از طرفی گواهی مبدأ گواهی است بر اساس اصول و قواعد خاص خود و توسط اشخاص ذیصلاح صادر می‌شود و به همین دلیل می‌توان به اعتبار آن کاملاً اعتماد کرد.
اهمیت گواهی مبدا از مقامات کشور مقصد
در کشور مقصد، مراجعی مانند بانک‌ها، وزارتخانه‌های کشاورزی، صنعت، دانشگاه‌ها، بهداشت و مراکز تحقیقاتی این امکان را دارند که با توجه به مبدأ خاص مورد نظر، گواهی مبدأ را درخواست کنند. این در حالی است که گواهی مبدأ برای گمرک، وزارتخانه های صنعتی و بانک ها اهمیت بیشتری دارد.
مدارک مورد نیاز برای صدور این گواهی
1. تصویر پروانه گمرکی
2. تصویر بارنامه
3. تصویر کارت بازرگانی
4. فرم گواهی مبدأ به زبان انگلیسی بدون هیچ نوع خط خوردگی
5. فیش بانکی مربوط به هزینه صدور گواهی مبدا
لازم به ذکر است در مواردی مانند صادرات فرش ها و گلیم های دستباف باید اصل پروانه گمرکی ارائه شود. همچنین در صورت وجود تردید در صحت تصویر پروانه گمرکی باید اصل پروانه گمرکی یا بارنامه حمل ارائه شود.
انواع گواهی مبدا
این سند به دو صورت ترجیحی و غیر ترجیحی صادر می‌شود.
گواهی مبدا ترجیحی
این گواهی با نام گواهی فرم A نیز شناخته می‌شود. در برخی از کشورهای توسعه یافته تخفیف تعرفه ای برای کمک به اقتصاد کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته می‌شود که در این صورت از گواهی مبدا ترجیحی استفاده می‌شود.
گواهی مبدأ غیر ترجیحی
این نوع گواهی مبدا فقط نشان دهنده کشور تولید کننده محصول است. و اطلاعات مختلفی از جمله مشخصات گیرنده کالا، مشخصات فرستنده، وزن خالص و ناخالص، نوع بسته بندی و … در آن ذکر می‌شود.
انواع گواهی مبدأ در ایران
در ادامه مقاله قصد داریم به صورت کامل و مفصل به انواع گواهی مبدا بپردازیم و توضیحات لازم را در خصوص نحوه صدور گواهی مبدأ ارائه دهیم. گواهی مبدأ انواع مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
گواهی A یا GSP
این نوع گواهی که در واقع مخفف Global System of Trade Preferences است برای صادرات به کشورهایی مانند آمریکا، ژاپن، ترکیه، قرقیزستان، قزاقستان و سایر کشورهای اروپایی استفاده می‌شود که در این مورد بررسی نمی‌شود، استفاده می‌شود. همچنین لازم به ذکر است که این نوع گواهی به گواهی مبدا نوع A نیز معروف است.
گواهی PTA
استعلام گواهی مبدأ PTA برای صادرات به کشورهایی مانند پاکستان در نظر گرفته می‌شود.
گواهی CSTP
این نوع گواهی از دیگر انواع گواهینامه های معروف است که بیشتر برای کشورهایی که در این زمینه با ایران توافق کرده اند استفاده خواهد شد.
متولی صدور گواهی مبدا در کشور
1. اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن. در مجموع 34 اتاق در این کشور وجود دارد.
2. سازمان بنادر و کشتیرانی یا مناطق ویژه اقتصادی. 19 منطقه ویژه اقتصادی در کشور وجود دارد.
3. سازماندهی مناطق آزاد. در کشور تعداد آنها به 6 منطقه می‌رسد.
نحوه دریافت حضوری
برای دریافت گواهی مبدا باید به سازمان هایی که در زمینه صدور این گواهی فعال هستند مراجعه کنید. معمولا در مناطق آزاد مسئولیت این کار بر عهده سازمان منطقه آزاد است. و در سایر موارد باید به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن مراجعه کرد.
در صورت مفقود شدن گواهینامه باید نامه ای برای اعلام مفقود شدن تنظیم شود تا مراحل لازم برای صدور گواهینامه جدید انجام شود. البته این اثر از طریق سایت گواهی مبدا نیز در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
نحوه دریافت این گواهی از طریق سایت
شما این امکان را دارید که با استفاده از شماره کارت بازرگانی خود به راحتی به سایت بازرگانی هوشمند مراجعه کنید. در این سایت پس از تکمیل قسمت های مربوطه با صفحه اصلی قسمت گواهی مبدا آشنا می‌شوید.
پس از آن باید شماره اظهارنامه صادراتی و مشخصات اظهارنامه را وارد کنید. در قسمت آخر می‌توانید اطلاعات کارت بازرگانی را ببینید و فقط شماره موبایل خود را وارد کنید.
پرسش و پاسخ در مورد گواهی مبدا
گواهی مبدأ چیست و چه کاربردی دارد؟
گواهی مبدأ یک سند بین المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) تدوین و صادر می‌شود و نشان دهنده کشوری است که کالا در آن تولید شده است.
بنابراین مرجع قانونی که صلاحیت صدور این سند را دارد به صراحت ماهیت کالا را با گواهی مبدأ برای کشورهای خاص تصدیق می‌کند. این سند اعتبار مشخصات محصول درج شده در گواهی مبدا را برای خریدار و همچنین شرط تعرفه ترجیحی را تضمین می‌کند.
کدام مراکز مجاز به صدور گواهی مبدا در ایران هستند؟
به موجب تبصره ذیل ماده 17 قانون امور گمرکی مصوب 22/9/1392 مرجع صدور گواهی مبدأ در جمهوری اسلامی ایران اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران می‌باشد. اختیارات آن شعب اتاق بازرگانی ایران در سراسر کشور (اتاق بازرگانی شهرستان) می‌باشد.
مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی مبدا چیست؟
- تصویر پروانه گمرکی
- تصویر بارنامه
- ارائه تاییدیه استعلام اعتبار کارت بازرگانی یا مجوز پرونده از سامانه یکپارچه مدیریت فرآیند کارت بازرگانی (سامانه کارت بازرگانی هوشمند- (www.cscs.ir)
- ارائه لیست عدل ها در صورت وجود چند کالا
- معرفی نامه درخواست و دریافت گواهی مبدا (برای اشخاص حقوقی که غیر از مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره به اتاق مراجعه می‌کنند.)
- رسید بانکی برای پرداخت گواهی مبدا
چه کسی مسئول صدور گواهی مبدا است؟
در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که مراجع شما برای صدور گواهی مبدا اتاق بازرگانی صنایع و معادن است. و همچنین باید بدانید که سازمان منطقه آزاد در مناطق آزاد گواهی مبدأ صادر و استعلام می‌کند.
در صورت هرگونه سوال و نظر با مجموعه نگار صنعت ماهان تماس حاصل فرمایید.