بیش‌ بود ارزش یا بیش‌اظهاری (گران‌نمایی) چه عواقبی دارد؟

یکی از تخلفات مرسوم در گمرکات، بیش‌ بود ارزش یا بیش‌اظهاری (گران‌نمایی) است.

چنانچه نرخ ریالی ارزمبادله‌ای (ارز دولتی) با ارز آزاد تفاوت قابل توجهی داشته باشد و صاحب کالا به منظور استفاده از تفاوت نرخ ارزهای مبادله‌ای با آزاد، مبادرت به بیش‌اظهاری یا گران‌نمایی ارزش کالای وارداتی خود جهت دریافت ارز بیشتر نماید(که اصولاً در مورد کالاهای با ماخذ پایین تر صورت می‌گیرد) بیش بود ارزش رخ می‌دهد.

هرچند که با اظهار ارزش بالاتر کالا در گمرک، صاحب کالا می‌بایست مبلغ بیشتری بابت حقوق ورودی پرداخت نماید. ولی به علت پایین بودن ماخذ و به صرفه بودن تفاوت ناشی از نرخ ارز مبادله‌ای با آزاد، باعث می‌شود اظهارکننده تمایل به انجام این تخلف نماید. در نتیجه گمرک با توجه به مقررات مربوطه، ارزش کالا را بررسی و میزان تخلف آن راتعیین می‌نماید.

بیش‌ بود ارزش یا بیش‌ اظهاری به زبان ساده:

بیش‌اظهاری یا بیش‌بود(گران‌نمایی) ارزش عبارت است از “بیان ارزش کالا بیشتر از قیمت واقعاً پرداخت شده” که با ارائه اسناد و مدارک ساختگی و جعلی از طرف فروشنده یا خریدار به منظور دریافت تسهیلات بانکی، خروج ارز و پول‌شویی انجام می‌شود.

این بیش‌اظهاری باید بیشتر از ۱۰ درصد ارزش واقعی کالا در اظهارنامه اعلام شود، تا تخلف صورت بگیرد. با وجود سیستم بانکی و بررسی ارزش کالا در دایره ارزش طبق مستندات و  استناد به مواد قانونی، گمرک ایران این رفتار بررسی می‌نماید و شما را مشمول جریمه می‌کند.

در سایر موارد زیر نیز امکان بیش اظهاری وجود دارد: 

• سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی اقدام به خریدهای خارجی می‌نمایند.
• ارائه تسهیلات بانکی و یا از حساب ذخیره ارزی و به‌صورت بلندمدت که تقریبا یک وام با بهره بانکی پایین می‌باشد.
• شرکت‌هایی که در آن‌ها مدیریت از مالکیت جدا است. (مانند سهامی عام و تعاونی)
• تامین منابع مالی کالاهای قاچاق و …

عواقب بیش اظهاری (بیش‌ بود ارزش)

1- ارز تک نرخی 4200 تومان

بر اساس بند هفتم مجموعه مقررات ارزی 1016/60 مورخ 07/05/1392 موضوع نحوه رسیدگی به تعهدات ارزی ناشی از واردات کالا و در بند 1-8 متولی باید اعلام کند. افزایش ارزش کالا یا اضافه ارزش گذاری کالا، با ارسال نامه ای از اداره مذکور، اداره ارزیابی و بررسی گمرک ایران اعلام می‌گردد.
بر اساس بند ۲-۸، رفع تعهد ارزی ناشی از مازاد ارزش کالا صرفاً منوط به استرداد همان ارز توسط واردکننده و فروش آن به بانک عامل و صدور خرید ارز خواهد بود. لازم به تاکید است که در چنین مواردی نمایندگی مجاز به خرید و فروش ارز است نه با نرخ رسمی.
بر اساس مصوبات کمیته پولشویی گمرک ایران، نسخه ای از فرم ارزش افزوده تهیه می‌شود. و جهت مراجعه و پیگیری در کمیته پولشویی وزارت امور اقتصادی و دارایی به کمیته پولشویی گمرک ایران ارسال می‌شود.
بانک گشایش اعتبار موظف است با توجه به بند ۱۴-۲ با ارسال فرم تکمیل شده به بانک مرکزی، موضوع را توسط واحد حقوقی آن بانک عمدتاً از طریق مراجع ذیصلاح (سازمان تعزیرات حکومتی استان) پیگیری کند. و از طریق مراجع قانونی اقدام نماید. نسبت به بدهکاران ارزی اقدام و نتیجه مطلوب این بانک را اعلام کنید.

2- ارز آزاد / بدون انتقال ارز

بر اساس مصوبات کمیته پولشویی گمرک ایران، ارزش کالاهای بدون حواله ارزی جهت مراجعه و پیگیری در کمیته پولشویی وزارت امور اقتصادی و دارایی به کمیته پولشویی گمرک ایران ارسال می‌شود.

در صادرات، اعطای جوایز صادراتی، معافیت های مالیاتی و تسهیلات بانکی به صادرکنندگان و … در برخی موارد منجر به تورم قیمت و اعلام ارزش غیر واقعی کالا در اسناد فروش صادراتی شده است.

چنانچه در اظهارنامه صادراتی بیش از ده درصد (10%) بیش از ارزش کالای غیر واقعی به منظور ایجاد تسهیلات و منافع غیرقانونی برای صاحب کالا قید شود، جریمه ای بین ده درصد (10%) تا صد درصدی (100%) از مابه التفاوت ارزش محاسبه می‌شود. 

اعتراض به بیش بود ارزش

با  این وصف چنانچه از حیث ارزش اظهاری و ارزش تعیین شده از سوی گمرک اختلافی، بین صاحب کالا با گمرک حادث شود، قابل طرح در کمیسیون صالح رسیدگی خواهد بود.

چنانچه اختلاف در بیش اظهاری ارزش کالای وارداتی قبل از ترخیص کالا صورت پذیرد، صاحب کالا موظف است ظرف سی روز از تعیین ارزش در گمرک یا ابلاغ کتبی توسط گمرک ایران به موضوع اعتراض نماید. رسیدگی به اعتراض بعد از این مهلت با رعایت ماده ۱۳۵ق.ا.گ(حداکثر شش ماه) با کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است.

در مواردی که گمرک بعد از ترخیص‌کالا بیش‌اظهاری را کشف نماید، رویه فعلی گمرک این است که مورد را مشمول مهلت نمی‌داند. و بعد از آن در هر زمانی که متوجه بیش‌اظهاری شود، نسبت به مورد اقدام می‌نماید. 

چنانچه رای قطعی مبنی بر بیش ‌بود ارزش صادر شود، مراتب به بانک منعکس می‌شود. و در صورت عدم تمکین صاحب کالا با شکایت بانک جهت رسیدگی قانونی از حیث تخلفات ارزی، به سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع خواهد شد. بیش‌ بود ارزش یکی از شایع‌ترین پرونده‌هایی است که در دیوان عدالت اداری مطرح می‌شود.

مثال اظهار کالا در کشور دبی

قبل از اینکه به توضیح بیش بود بپردازیم یک مثال برای اظهار کالا می‌زنیم:

به طور مثال ۱۰ لیوان یک دلاری از کشوری خریداری می‌کنید. و فاکتور آنرا در کشور دبی به گمرک مد نظر برای ترخیص تحویل می‌دهید.

گمرک کشور دبی فاکتور کالا راقبول می‌کند. و به شما اعلام می‌کند که مثلا با ۵ درصد هزینه ی گمرکی میتواند کالاهای خود را ترخیص کنید.

اما به طور کلی تعرفه ی گمرکی و روند کار در هر کشور با کشور دیگر فرق می‌کند.

با توجه به روند کاری گمرک مقصد یک تعرفه ی گمرکی برای شما در نظر گرفته می‌شود.

 

اظهار کالا در ایران

در ایران تمامی گمرکات طبق قانون دارای یک تعرفه ی گمرکی مشخص برای هر کالا هستند.

پس از اظهار  کالا با رقم مشخص شده:

گمرک بررسی می‌کند که رقم اظهاری شما با رقم های خود در سامانه tsc همخوانی دارد یا نه؟

در سامانه ی tsc  ارزش واردات هر نوع کالا مشخص است.

مثلا پس از بررسی به این نتیجه میرسند که ارزش واردات هر لیوان حدودا ۲ دلار می‌باشد.

 

بیش بود بانکی چیست؟

به طور کلی بیش بود یعنی افراد برای استفاده ی بیشتر از ارز نیمایی کالای خود را با قیمتی بالاتر از قیمت واقعی اظهار می‌کند تا سود بیشتری با استفاده از  ارز حاصله کسب کنند.

به طور مثال اعلام می‌شود که واردات لیوان شامل ارز نیمایی است.

• مثلا ارز نیمایی ۱۰ هزار تومن می‌باشد. اما داخل بازار ارز را به قیمت  ۱۵ هزار تومان میتوانید به فروش برسانید.
• یعنی می‌توانید روی هر دلار از واردات هر لیوان ۵ هزار تومان سود دریافت کنید. 
• اگر ۴ لیوان خریداری کنی ۴۰ هزار تومان از آن را به فروشنده مثلا در چین پرداخت می‌کنید. در نهایت ۲۰ هزار تومان آنرا  از طریق ارز نیمایی سود خواهید کرد.
• دلار را از بانک نقدا دریافت می‌کنید و می‌توانید در بازار به فروش برسانید.
• حالا اگر لیوان را به گمرک ۴ دلار قیمت بدهید، به جای یک دلار روی هر دلار ۵ هزار تومان سود خواهید کرد.

 

بیش‌ بود ارزش و جریمه و ضربه به اقتصاد ایران

با وجود سیستم بانکی و بررسی ارزش کالا در دایره ارزش گمرک ایران این رفتار بررسی می‌شود و شما را مشمول جریمه می‌کند.

در ایران بسیاری از افراد با راه های میانبر میلیاردها سود نصیب خود کرده اند.

این اتفاق ضربه ی بزرگی را به اقتصاد ایران وارد کرده است.

 

سوالات متداول بیش‌ بود ارزش:

 

 

در صورت هرگونه سوال و نظر با مجموعه نگار صنعت ماهان تماس حاصل فرمایید.