دلایل متروکه شدن کالا های وارداتی در گمرک چیست؟
اگر در زمینه های بین المللی مانند صادرات و واردات کالا فعال هستید، حتما با اصطلاح پرکاربرد کالای متروکه برخورد کرده اید و به خوبی با این اصطلاح آشنا هستید. اما اگر به تازگی کسب و کار خود را راه‌اندازی کرده‌اید، باید به شما بگوییم که قبل از هر اقدامی لازم است اطلاعات جامع و به روزی در مورد کالاهای متروکه و قوانین و مقررات تدوین شده در این زمینه داشته باشید تا بتوانید اطلاعات گسترده‌تری داشته باشید. شما دارید یک نمای کلی از تصمیمات و برنامه‌های تجاری خود دریافت کنید.
در واقع کالای متروکه یکی از مهمترین اصطلاحات در عرصه تجارت بین المللی است. که هر تاجر و بازرگانی باید قبل از هر اقدامی در زمینه فرآیندهای صادرات و واردات تجارت خود و قوانین وضع شده در این زمینه با آن آشنا باشد.
کالایی که در مهلت قانونی از گمرک ترخیص نمی‌شود و در این صورت تفاوتی بین کالاهای وارداتی و صادراتی اعم از دائم و موقت وجود ندارد.
کالای متروکه کالایی است که صاحب آن به هر دلیلی به گمرک مراجعه نکرده است. و یا در صورت مراجعه، مدارک لازم را ارائه نکرده و یا مجوز خاصی برای کالا نداشته است.
یکی از دلایل ترک کالاهای وارداتی کمبود نقدینگی صاحبان کالا است.
در بار هوایی مهلت کالای متروکه 70 روز از تاریخ ورود کالا به گمرک می‌باشد.
کالایی که متروکه باشد، تاریخ ترک و فروش آن در فاکتور انبار قید می‌شود.
حداکثر مدت توقف هرگونه کالا از تاریخ مانیفست یا اظهارنامه خلاصه برای واردات، صادرات و ترانزیت چهار ماه خواهد بود. و در صورت انجام نشدن تشریفات نهایی گمرکی، کالا متروکه تلقی می‌شود.
این مهلت برای کالاهای تولیدی به 4 ماه محدود نمی‌شود. و گمرک مجاز است در صورت لزوم آن را برای مدت مناسب تمدید کند.
یکی دیگر از دلایل ترک کالاهای وارداتی عدم تایید بهداشتی و استاندارد است.
کالاهای متروکه طبق گمرک به یکی از روش های زیر به فروش می‌رسد:
- حراج
- مزایده کتبی
- خرده فروشی
کالاهای متروکه و ضبط شده توسط سازمان جمع آوری و فروش اموال تملک شده به عنوان مسئول فروش کالاهای متروکه به گمرک فروخته می‌شود.
سپس گمرک پس از کسر هزینه های حمل و نقل و بیمه و هزینه هایی که ناشی از ورود نهایی کالا می‌باشد، مابقی را واریز می‌کند تا صاحب کالا ظرف مدت دو سال مدارک را برای دریافت آن ارائه دهد. .
دلایل متروکه شدن کالا وارداتی در گمرک
همانطور که گفتیم کالای متروکه کالایی است که در مدت قانونی از گمرک ترخیص نشده باشد. و پس از گذشت چندین ماه از صدور اولین قبض انبارداری در انبار گمرک باقی می‌ماند. همچنین باید توجه داشت که بین کالاهای وارداتی تفاوت وجود دارد. و برای مدت معینی صادرات موقت یا دائمی وجود ندارد. یعنی قوانین مدون در این زمینه برای هر دو نوع کالای صادراتی یا وارداتی یکسان است.
اکنون که با واژه کالاهای متروکه آشنا شدید، ممکن است بپرسید چرا کالاهای وارداتی متروکه می‌شوند؟ کالای وارداتی به دلیل عدم مراجعه صاحب کالا به گمرک و انجام کلیه مراحل ترخیص، متروکه اعلام می‌شود. اما عدم مراجعه تجار به گمرک برای ترخیص کالا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. که از جمله دلایل رایج در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم مراجعه صاحب کالا به گمرک به دلیل کامل نبودن مدارک مورد نیاز گمرک در زمینه صدور مجوز ترخیص کالا.
- عدم مراجعه صاحب کالا به گمرک به دلیل نداشتن مجوزهای لازم برای واردات کالا و ترخیص آن از گمرکات کشور.
- ورشکستگی صاحب کالا در زمینه پرداخت عوارض ترخیص
- عدم مراجعه صاحب کالا به گمرک به دلیل نداشتن مجوزهای اداره بهداشت و استاندارد در خصوص تایید کالاهای وارداتی
تکلیف کالا های متروکه چه می‌شود؟
همانطور که گفتیم اگر کالایی پس از چهار ماه در گمرک زمینی و دریایی و پس از دو ماه در گمرک فرودگاهی توسط صاحب آن از گمرک ترخیص نشود، کالای متروکه محسوب می‌شود. اما همانطور که قبلا ذکر شد، زمان ترخیص کالای متروکه طبق گمرک محل نگهداری قابل افزایش است. که برای گمرک فرودگاه از دو ماه تا 70 روز و برای سایر اماکن گمرکی چهار ماه می‌باشد.
همچنین در خصوص تمدید زمان ترخیص کالاهای متروکه از گمرک باید بگوییم که تمدید زمان ترخیص کالاهای متروکه برای موسسات تولیدی گاهاً متفاوت است. به طوری که این زمان به تشخیص دستگاه تولیدی بیش از چهار ماه در نظر می‌گیرند. اداره گمرک و در برخی موارد این زمان کمتر از چهار ماه می‌باشد.
حال ممکن است بپرسید کالا متروکه چیست؟
یا تکلیف کالاهای متروکه چه می‌شود؟ کالای وارداتی پس از زمان مجاز برای ورود به گمرک در لیست کالاهای متروکه قرار می‌گیرد. و تاریخ خروج آن به سرعت در انبار ثبت می‌شود. اعلام وصول؛ اما توجه داشته باشید که طبق قوانین از پیش معین، گمرک یک تاریخ را تحت عنوان تاریخ فروش در کنار تاریخ ترک کالا ثبت می‌کند. و این بدان معناست که کالای متروکه در نهایت توسط گمرک به فروش می‌رسد.
بنابراین باید گفت پس از مدت معینی که متعاقباً توسط گمرک شناسایی و به صاحبان کالا اعلام می‌شود، کالای متروکه به یکی از سه روش مزایده، مزایده کتبی و خرده فروشی به فروش می‌رسد. نحوه انتخاب روش فروش کالای متروکه نیز توسط گمرک تعیین می‌شود.
اما توجه داشته باشید که در هر روشی تمامی هزینه های دریافتی از فروش به گمرک تعلق نمی‌گیرد. بلکه در هر سه روش گمرک پس از فروش کالای متروکه هزینه‌های خود را برای نگهداری کالا پرداخت می‌کند. کالا، فروش آن، حق بیمه، حمل و نقل و … را کسر می‌کند. و در پایان مابقی مبلغ فروش را به صاحب کالا می‌پردازد.
لازم به ذکر است صاحب کالا دو سال مهلت دارد تا مدارک لازم را جهت اثبات مالکیت کالا به گمرک ارائه دهد. و مابقی مبلغ حاصل از فروش کالای متروکه را از گمرک بازپس گیرد.
در چه صورتی کالا مشمول مقررات کالای متروکه نمی‌شود:
1- اگر صاحب کالا ظرف یک ماه پس از صدور سند ترخیص کالا را از انبار گمرک خارج کند.
2- در صورت عدم نظر قطعی گمرک.
3- در مورد کالاهای انبار شده، حداکثر ظرف مدت یک هفته پس از اجرای مراحل ترک کالا با موافقت کتبی سازمان، کالا از انبار خارج و انبار خالی به مرجع دریافت کننده تحویل داده می‌شود.
وظایف مرجع تحویل گیرنده کالا
مرجع تحویل موظف است:
1- با موافقت صاحب کالا و نظارت گمرکی، کالا و کالای فاسدشدنی را با هزینه اضافی به انبار مربوطه انتقال دهید.
2- هنگام ترخیص کالا در ظهر قبض انبار به صاحبان کالا اطلاع دهید.
حق تقدم صاحب کالا در کالای متروکه
اگر صاحب کالا قبل از فروش کلیه مراحل ترخیص را انجام دهد می‌تواند نسبت به ترخیص کالا اقدام کند.
متروکه شدن کالای ممنوعه
اگر محصول رها شده یک محصول ممنوعه است، اقدامات زیر باید انجام شود:
1-تنظیم فرم مونتاژ ضبط توسط ارزیابان
۲- ابلاغ گمرک به صاحب کالا یا واردکننده آن (در صورت عدم اطلاع صاحب کالا، ابلاغ از طریق درج در روزنامه کثیرالانتشار انجام می‌شود)
آیا صاحب کالای ممنوعه حق اعتراض دارد؟
بله، صاحب مال متروکه می‌تواند به توقیف مال ممنوعه اعتراض کند.
صاحب کالای رها شده باید موارد زیر را انجام دهد:
1- حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ تصمیم مجلس برای درج در روزنامه به مرجع قضایی محل مراجعه شود.
2- ابلاغ به گمرک ظرف 15 روز از مراجعه به مرجع قضایی با ارائه گواهی.
سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی
این سازمان وظیفه فروش کالاهای رها شده و ضبط شده توسط گمرک را بر عهده دارد.
-
مصادره و فروش کالاهای ممنوعه دولتی و غیردولتی
این سازمان مسئولیت مدیریت و فروش کالاهای متروکه دولتی و غیردولتی و قاچاق را بر عهده دارد. فروش این ملک طبق دستور قضایی و قانون می‌باشد.
بر اساس دستورالعمل مصوب مجمع عمومی، سازمان مذکور مجاز است با اعمال نظارت لازم به وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و شرکت های دولتی، اداره امور اموال موضوع این ماده را به طور موقت و حداکثر برای مدت سه سال واگذار کند.
-
فروش کالاهای بلاصاحب در گمرک
یکی از وظایف این سازمان فروش اموال بدون ورثه (به استثنای اموال قاچاق بدون مالک و مالک فراری) و اموالی است که طبق قانون در اختیار ولی قانونی است.
فروش، مدیریت، پرداخت و هرگونه تملک کالای فوق با اجازه فقیه می‌باشد.
متروکه شدن کالای توقیفی توسط دادگاه
زمانی که دستور ضبط کالا در اماکن گمرکی از سوی مرجع ذی صلاح صادر شود مشمول مقررات کالای متروکه خواهد بود.
بر اساس تبصره ۲ ماده ۳۷ قانون امور گمرکی، پرداخت مازاد فروش کالای متروکه به صاحب کالا مستلزم ارائه حواله پروانه شرکت حمل و نقل مربوطه می‌باشد.
نکته: سازمان جمع آوری و فروش اموال تملک شده باید قبل از خروج و انتقال کالا از گمرک نسبت به تسویه حساب و پرداخت خدمات و سایر کالاهای متروکه اقدام نماید.
درآمد حاصل از فروش کالای متروکه
هنگامی که یک کالای رها شده، به فروش می‌رسد:
1- بدهی صاحب کالا به گمرک که شامل حقوق ورودی، حقوق گمرکی و هزینه حمل و نقل داخلی می‌باشد کسر می‌شود.
2- هزینه های کارشناسی و فروش سازمان تملک کننده کسر می‌شود.
3- مابقی مبلغ به مدت 2 سال در حسابی موقت به نام صاحب کالا نگهداری می‌شود. و در صورت عدم مراجعه صاحب کالا به حساب خزانه دولت واریز می‌شود.
هزینه انبارداری کالای متروکه
سازمان جمع آوری و فروش اموال تملک شده می‌تواند تا 5 ماه از محل درآمد حاصل از فروش کالاهای متروکه، هزینه انبارداری را پوشش دهد. در صورتی که فرآیند تحویل کالا و فروش آن بیش از 6 ماه به طول انجامد، سازمان مذکور موظف به پرداخت هزینه های اضافی از جمله انبار اضافی می‌باشد.
خروج و انتقال کالا از گمرک توسط سازمان جمع آوری و فروش اموال، پس از تسویه و پرداخت (یا الزام به پرداخت) هزینه های خدمات و سایر هزینه های مربوط به کالای متروکه نزد مرجع نگهداری.
در صورت هرگونه سوال و نظر با مجموعه نگار صنعت ماهان تماس حاصل فرمایید.